• Met de enorm gestegen huizenprijzen groeit de ongelijkheid op de woningmarkt, zeggen experts.
  • Woningkopers met rijke ouders maken meer kans, omdat zij een ton belastingvrij van hun ouwelui kunnen ontvangen.
  • Ondertussen kunnen doorstromers hun overwaarde inzetten voor de aankoop van een nieuwe woning.
  • Starters die op louter hun inkomen een woning moeten kopen, hebben het nakijken. De politiek kan hier iets aan doen, vinden de experts.

Woningkopers met rijke ouders kunnen van hen een ton belastingvrij ontvangen. Doorstromers kunnen hun overwaarde inzetten voor de aankoop van een woning. Het komt allemaal goed van pas met de fors gestegen huizenprijzen.

Is dat eerlijk tegenover starters die deze voordelen niet hebben?

Experts vinden van niet. Neem de ruim 100.000 euro die ouders hun kind vrijgesteld van schenkbelasting eenmalig cadeau kunnen doen voor de aankoop van een huis.

Deze maatregel werd tien jaar geleden tijdens de vorige crisis ingevoerd, om de totaal ingestorte huizenmarkt op gang te helpen. En niet alleen ouders mogen eenmalig een ton schenken voor een huis, ook andere gulle gevers mogen dat.

Lees ook: Dit verandert per 1 januari 2021 voor je huis: van hypotheekrenteaftrek tot overdrachtsbelasting

Jonge huizenbezitters die op de top van de markt een huis hadden gekocht, konden zo de schuld verlagen. En er kwam nieuw geld op de markt om de dalende huizenprijzen een halt toe te roepen, legt Rabobank-econoom Nic Vrieselaar in het AD uit.

Er zijn partijen die het fiscale voordeel als een uitkomst zien om starters aan een woning te helpen.

"Financiële ondersteuning door ouders is wel de manier voor het kind om net het laatste stapje te zetten om een huis te bekostigen”, stelt directeur van Van Bruggen Adviesgroep Michiel Meijer in een persbericht.

De financieel intermediair raadt vijftigplussers aan ook naar andere manieren te kijken om kinderen fiscaal voordelig te helpen met de aankoop van een huis. Bijvoorbeeld met een constructie waarmee ze hun eigen overwaarde kunnen inzetten.

Want maar een "handvol ouders" heeft een "jubelton" op de spaarrekening om te schenken, constateert de intermediair.

Maar econoom Vrieselaar ziet geen heil meer in dergelijke belastingvoordelen. Er zijn volgens hem alleen maar nadelen. "Ongelijkheid is er altijd, maar vanuit wetgeving zou je die niet verder moeten willen bevorderen", stelt hij in het AD.

Ook Marcel Warnaar van budgetvoorlichtingsinstituut Nibud spreekt zich in de krant uit tegen de belastingvrije schenking voor een huis. De enorme stijging van de huizenprijzen wordt volgens hem niet gerechtvaardigd door een enorme kwaliteitssprong van de woningen.

"Het is de lage rente die enorm veel kapitaal naar de huizenmarkt brengt. Dan ontstaat schaarste en staan de mensen met de dikste portemonnee vooraan. De inkomens zijn niet zo hard meegegroeid, dus als je het alleen van de hypotheek moet hebben, kom je er bijna niet tussen”, zegt hij.

Opboksen tegen doorstromers met overwaarde

Deze groep moet ook opboksen tegen onder anderen doorstromers, die hun overwaarde kunnen inzetten voor de aankoop van een huis.

Lees ook: In welk hokje pas jij op de woningmarkt? 12 types: van de starter en ‘het vluchtende gezin’ tot de pandjesbaas en de urban expat

Marieke Blom, hoofdeconoom van ING Nederland, vindt dat de overwaarde van woningen de kloof tussen starters en doorstromers vergroot.

“Als je de ongelijkheid op de woningmarkt wil aanpakken, kun je denken aan het belasten van de overwaarde”, zegt ze tegen Pointer. Het journalistieke onderzoeksprogramma wijdt 26 april een uitzending aan de ontoegankelijke huizenmarkt.

Ze denkt dat het belasten van de overwaarde meer soelaas biedt dan bijvoorbeeld het budget van starters vergroten. Als starters meer te besteden hebben, zullen volgens haar verkopers daarvan profiteren, omdat de prijzen stijgen.

Eenzelfde effect is nu ook te zien. “Ook toen de overdrachtsbelasting voor starters werd verlaagd, zagen we dat onmiddellijk terug in de stijgende huizenprijzen.” 

Afgelopen kwartaal stegen de huizenprijzen met 15 procent op jaarbasis, de sterkste stijging in 20 jaar, meldde makelaarsvereniging NVM. Ook is er sprake van het laagste aanbod van woningen sinds het begin van de metingen in 1995.

Het woningaanbod daalde het eerste kwartaal met 42 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Overbieden om een huis te bemachtigen is in inmiddels in het hele land eerder regel dan uitzondering.

[activecampaign form=24]

Lees meer over de woningmarkt: